महाराष्ट्र राज्य शिष्यवृत्ती (Scholarship) परीक्षा ही महाराष्ट्र राज्यातील चौथी आणि सातवी इयत्तेतील विद्यार्थ्यांसाठी आयोजित केली जाते. या परीक्षेचा मुख्य उद्देश्य विद्यार्थ्यांच्या शैक्षणिक गुणवत्तेनुसार त्यांना शिष्यवृत्ती प्रदान करणे आहे.
या शिष्यवृत्तीचा लाभ घेऊन विद्यार्थी आपले शिक्षण पुढे नेऊ शकतात.
पूर्व माध्यमिक व माध्यमिक शाळांतील गुणवान विद्यार्थ्यांना प्रोत्साहन देण्यासाठी खुली गुणवत्ता शिष्यवृत्ती देण्याची योजना सन १९५४-५५ पासून कार्यान्वित आहे.
सध्या महाराष्ट्र राज्य परीक्षा परिषद पुणे यांचेमार्फत ही परीक्षा दरवर्षी घेण्यात येते.
ही परीक्षा कनिष्ठ प्राथमिक स्तरावर शेवटच्या इयत्तेत म्हणजे इयत्ता ४ थी मध्ये घेण्यात येते तर वरिष्ठ प्राथमिक स्तरावर शेवटच्या इयत्तेत म्हणजे इयत्ता ७ वी मध्ये घेण्यात येते.
केंद्र शासनाने बालकांचा मोफत सक्तीच्या शिक्षणाचा अधिकार अधिनियम, २००९ पारित केला असून राज्यात या कायद्याची अंमलबजावणी दि. १ एप्रिल, २०१० पासून सुरु झालेली आहे.
या कायद्यान्वये इयत्ता १ ली ते इयत्ता ८ वी पर्यंतचे शिक्षण प्राथमिक शिक्षण म्हणून विहित केलेले आहे.
या कायद्यातील तरतूदी विचारात घेवून राज्यात कार्यान्वित असलेली पूर्व माध्यमिक व माध्यमिक शाळा शिष्यवृत्ती परीक्षेचा स्तर इयत्ता ४ थी ऐवजी इयत्ता ५ वी आणि इयत्ता ७वी ऐवजी इयत्ता ८ वी मध्ये करणे आणि सदर योजनेचे नामाभिधान ” प्राथमिक शाळा व उच्च प्राथमिक शाळा शिष्यवृत्ती योजना” असे करण्याची बाब शासनाच्या विचाराधीन होती.
महाराष्ट्र राज्य शिष्यवृत्ती परीक्षा (Scholarship) स्वरूप
- वस्तुनिष्ठ प्रकार: परीक्षेत बहुवैकल्पीक प्रश्न, सत्य-असत्य प्रश्न आणि जोड्या जुळवा असे प्रश्न विचारले जातात.
- विषय: परीक्षेत इंग्रजी, मराठी, गणित आणि विज्ञान या विषयांचा समावेश असतो.
परीक्षेचे पात्रता निकष
- विद्यार्थ्याने महाराष्ट्र राज्यातील मान्यताप्राप्त शाळेत चौथी किंवा सातवी इयत्तेत नियमित अभ्यास करत असणे आवश्यक आहे.
- विद्यार्थ्याने शाळेच्या वार्षिक परीक्षेत आवश्यक गुण मिळवले असणे आवश्यक आहे.
शिष्यवृत्तीची रक्कम
- शिष्यवृत्तीची रक्कम विद्यार्थ्याच्या शैक्षणिक गुणवत्तेनुसार प्रदान केली जाते.
- शिष्यवृत्तीची रक्कम वार्षिक किंवा अर्धवार्षिक आधारित असू शकते.
परीक्षेची तयारी कशी करावी
- नियमित अभ्यास करा.
- पुराव्याच्या प्रश्नपत्रिका सोडवा.
- मॉडेल प्रश्नपत्रिकांचा अभ्यास करा.
- समूह चर्चा करा.
- परीक्षेच्या तणावापासून दूर राहा.
परीक्षेच्या वेळी काय करावे
- शांतपणे प्रश्न वाचा.
- सोपे प्रश्न प्रथम सोडवा.
- कठीण प्रश्नांवर जास्त वेळ वाया घालवू नका.
- उत्तर लिहिण्यापूर्वी विचार करा.
- वेळ व्यवस्थापन करा.
महाराष्ट्र राज्य शिष्यवृत्ती परीक्षा ही विद्यार्थ्यांसाठी एक उत्तम संधी आहे. या परीक्षेत चांगले गुण मिळवून विद्यार्थी शिष्यवृत्तीचा लाभ घेऊ शकतात आणि आपले शिक्षण पुढे नेऊ शकतात.
टिप :
- ही माहिती फक्त सामान्य स्वरूपाची आहे.
- परीक्षेची तारीख, पात्रता निकष आणि शिष्यवृत्तीची रक्कम बदलू शकते.
- अधिक माहितीसाठी विद्यार्थ्यांनी संबंधित शाळेचा संपर्क साधावा.
पूर्व उच्च प्राथमिक शिष्यवृत्ती परीक्षा (इयत्ता ५ वी) व पूर्व माध्यमिक शिष्यवृत्ती परीक्षा (इयत्ता ८ वी) च्या मराठी माध्यमातील सर्व प्रश्नपत्रिका संच मोफत Download करा. Download Scholarship Question Papers Pdf Marathi Medium Now