भारतातील लोकसभा निवडणुक २०२४ च्या सामान्य निवडणुकांबद्दल या लेखात सविस्तर माहिती मिळवूया.
२०२४ च्या भारतीय सामान्य निवडणुकांचे व्यवस्थापन ही एक विशाल कार्यप्रणाली आहे, ज्यात नियोजन आणि कार्यान्वयनाची बारकाईने योजना आखली जाते.
जगातील सर्वात मोठ्या लोकशाहीच्या या महत्त्वपूर्ण घटनेसाठी भारत तयारी करत असताना, भारतीय निवडणूक आयोग (ECI) हे सर्वात पुढे आहे, जे सुरळीत आणि निष्पक्ष निवडणूक प्रक्रिया सुनिश्चित करते.
निवडणूक आयोगाच्या आयुक्तांचा राजीनामा
आगामी निवडणुकीच्या (India General Elections 2024) तारखा जाहीर होण्यापूर्वी काही आठवड्यांत, निवडणूक आयोगाचे आयुक्त अरुण गोयल यांनी आश्चर्यकारकपणे राजीनामा दिला आहे.
यामुळे निवडणूक आयोगात फक्त मुख्य निवडणूक आयुक्त, राजीव कुमार यांचीच उपस्थिती राहिली आहे, कारण एक जागा आधीपासूनच रिक्त होती.
लोकसभा निवडणुक २०२४ तपशील
१८ व्या लोकसभेसाठी सदस्य निवडण्यासाठी सामान्य निवडणुका होत आहेत. भारतीय जनता पक्षाच्या नेतृत्वाखालील राष्ट्रीय लोकतांत्रिक आघाडी (NDA) नव्याने तयार झालेल्या I.N.D.I.A आघाडीशी सामना करणार आहे.
२०१९ च्या निवडणुकीत ३५३ पैकी ५४३ जागा जिंकून भाजपाने मोठा विजय मिळवला होता, त्यांना विरोधी पक्षांविरुद्ध आपले बहुमत टिकवण्याची तयारी आहे.
मतदार पात्रता आणि सहभाग
२०१९ च्या सामान्य निवडणुकीपासून भारताच्या मतदार संख्येत मोठी वाढ झाली आहे. पात्र मतदारांची संख्या ९० कोटीपासून ९६ कोटीपर्यंत वाढण्याची अपेक्षा आहे.
यामध्ये पहिल्यांदाच मतदान करणाऱ्या मतदारांची मोठी संख्या समाविष्ट आहे.
हे वाचा : कल्पना चावला : महिला अंतराळवीर
(India General Elections 2024 ) २०२४ च्या निवडणुकीसाठी भारताचे मतदार आधार लक्षणीयरित्या वाढणार आहे, ज्यामध्ये सुमारे ९७ कोटी पात्र मतदारांची अपेक्षा आहे.
ही २०१९ पासून नोंदणीकृत मतदारांमध्ये ६% वाढ दर्शविते, ज्यामध्ये मोठ्या संख्येने पहिल्यांदाच मतदान करणारे मतदार समाविष्ट आहेत.
फेब्रुवारीच्या सुरुवातीला एका विशेष सारांश सुधारणा प्रक्रियेनंतर सर्व राज्ये/केंद्रशासित प्रदेशांमध्ये मतदार याद्या प्रकाशित केल्या गेल्या.
प्रमुख मुद्दे आणि प्रचार
मोठ्या राजकीय पक्षांनी आपले प्रचार सुरू केले आहेत, ज्यामध्ये विविध राष्ट्रीय मुद्द्यांवर भर दिला जात आहे.
अयोध्येतील राम मंदिराच्या प्रतिष्ठापनेने हिंदू राष्ट्रवादी भावना जागृत केल्या आहेत.
India General Elections २०२४ निवडणूक टप्पे
२०२४ च्या निवडणुकीचे अधिकृत टप्पे अद्याप जाहीर केलेले नाहीत, परंतु मागील निवडणुका अनेक टप्प्यांत पार पडल्या होत्या.
ECI ने मोठ्या मतदार संख्येचे योग्यरित्या व्यवस्थापन करण्यासाठी निवडणुका अनेक टप्प्यांत घेण्याची शक्यता आहे.
टप्प्यांची नेमकी संख्या अद्याप जाहीर केलेली नाही, परंतु अपेक्षा आहे की मागील निवडणुकांच्या प्रथेनुसार ती सात ते नऊ टप्प्यांत होईल
निवडणुकीच्या तारखा जवळ येत असताना, भारताच्या राजकीय वातावरणात उत्सुकता आणि जोमदार लोकशाही प्रक्रियेचे वचन आहे.
या निवडणुकांचे परिणाम निश्चितपणे देशाच्या भविष्याच्या दिशेला आकार देणार आहेत.
सुरक्षा उपाय
मतदान प्रक्रियेची सुरक्षा सुनिश्चित करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. ECI सुरक्षा यंत्रणांसोबत जवळून काम करत आहे, जेणेकरून निवडणुकांना व्यत्यय आणणाऱ्या कोणत्याही अनपेक्षित घटनांना रोखले जाऊ शकेल.
उपायांमध्ये संवेदनशील क्षेत्रांचे कठोर निरीक्षण आणि मतदान प्रक्रियेत अनुचितरित्या हस्तक्षेप करण्याच्या उद्देशाने काहीही घडणार नाही यावर विशेष लक्ष ठेवले जाणार आहे.