भारताची राष्ट्रीय प्रतीके | National Symbols

भारताची राष्ट्रीय प्रतीके : एक गौरवशाली ओळख

भारताची राष्ट्रीय प्रतीके ( Rashtriya Pratike ) आपल्या देशाच्या संस्कृती, इतिहास आणि एकतेचे प्रतीक आहेत. या प्रतीकांमुळे आपल्या देशाची ओळख जगभरात होते.

चला तर मग, भारताच्या विविध राष्ट्रीय प्रतीकांबद्दल जाणून घेऊया.

भारताची राष्ट्रीय प्रतीके : राष्ट्रीय ध्वज

तिरंगा हा भारताचा राष्ट्रीय ध्वज आहे. या ध्वजात तीन रंगांच्या आडव्या पट्ट्या आहेत

1. केशरी (वरचा पट्टा): त्याग आणि शौर्याचे प्रतीक.
2. पांढरा (मध्यभागी पट्टा): शांती आणि सत्याचे प्रतीक.
3. हिरवा (खालचा पट्टा): समृद्धी आणि विकासाचे प्रतीक.

मध्यभागी असलेले निळे अशोक चक्र हे सारनाथ येथील सिंह स्तंभावर आधारित आहे. या चक्रात 24 आरे आहेत, ज्यांचा अर्थ जीवनाच्या विविध पैलूंना दर्शवतो.

राष्ट्रीय प्रतीक

अशोक स्तंभ हे भारताचे राष्ट्रीय प्रतीक आहे. या प्रतीकात चार सिंह एकमेकांकडे पाठ करून उभे आहेत.

या प्रतीकाच्या खाली सत्यमेव जयते हे वाक्य देवनागरी लिपीत कोरलेले आहे, ज्याचा अर्थ “सत्याचा विजय होतो” असा आहे.

राष्ट्रीय पक्षी

मोर (Peacock) हा भारताचा राष्ट्रीय पक्षी आहे. मोराच्या सुंदरतेचे आणि त्याच्या नृत्याचे भारतीय संस्कृतीत विशेष महत्त्व आहे.

मोराच्या पिसाऱ्याच्या रंगांची विविधता भारतीय संस्कृतीच्या विविधतेचे प्रतीक आहे.

राष्ट्रीय प्राणी

वाघ (Tiger) हा भारताचा राष्ट्रीय प्राणी आहे. वाघाच्या शौर्य, शक्ती आणि सौंदर्यामुळे त्याला राष्ट्रीय प्राण्याचे स्थान मिळाले आहे. वाघ भारतीय वन्यजीवनाचे आणि पर्यावरणाचे संरक्षण करण्याचे प्रतीक आहे.

राष्ट्रीय फुल

कमळ (Lotus) हे भारताचे राष्ट्रीय फुल आहे. कमळ हे पवित्रता, सौंदर्य आणि ज्ञानाचे प्रतीक आहे. भारतीय संस्कृतीत कमळाला विशेष स्थान आहे आणि ते अनेक धार्मिक आणि सांस्कृतिक कार्यक्रमांमध्ये वापरले जाते.

राष्ट्रीय फळ

आंबा (Mango) हे भारताचे राष्ट्रीय फळ आहे. आंबा आपल्या स्वादिष्ट चवीमुळे आणि पोषणमूल्यामुळे प्रसिद्ध आहे.

आंबा भारतीय संस्कृतीत आणि खाद्यसंस्कृतीत विशेष स्थान राखतो.

राष्ट्रीय झाड

वडाचे झाड ( Baniyan Tree) हे भारताचे राष्ट्रीय झाड आहे. वडाचे झाड हे दीर्घायुष्य, स्थिरता आणि ज्ञानाचे प्रतीक आहे.

भारतीय संस्कृतीत वडाच्या झाडाला धार्मिक आणि सांस्कृतिक महत्त्व आहे.

राष्ट्रीय नदी

गंगा (Ganga River) ही भारताची राष्ट्रीय नदी आहे. गंगा नदीला भारतीय संस्कृतीत पवित्र मानले जाते आणि ती लाखो लोकांच्या जीवनाचा आधार आहे.

गंगा नदीचे पाणी धार्मिक विधींमध्ये वापरले जाते.

भारताची राष्ट्रीय प्रतीके : थोडक्यात

भारताची राष्ट्रीय प्रतीके आपल्या देशाच्या गौरवशाली इतिहासाचे आणि संस्कृतीचे प्रतीक आहेत.

या प्रतीकांमुळे आपल्या देशाची ओळख जगभरात होते आणि आपल्या देशाच्या एकतेचे आणि विविधतेचे दर्शन घडते.

या प्रतीकांचा सन्मान राखणे आणि त्यांचे महत्त्व समजून घेणे आपल्यासाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहे.

तुम्हाला या विषयावर आणखी काही माहिती हवी असल्यास, कृपया सांगा!