तिरंगा : भारतीय राष्ट्रीय ध्वज

भारतीय राष्ट्रीय ध्वज (तिरंगा) : तिरंग्याची गौरवशाली कहाणी

भारतीय राष्ट्रीय ध्वज, ज्याला आपण तिरंगा (Tiranga) म्हणून ओळखतो, हा भारताच्या स्वातंत्र्याचे आणि एकतेचे प्रतीक आहे. तिरंग्याचा इतिहास, त्याचे महत्त्व आणि त्याच्या रचनेतील प्रत्येक घटकाचे अर्थ समजून घेणे महत्त्वाचे आहे.

तिरंग्याचा इतिहास

भारतीय राष्ट्रीय ध्वजाची रचना पिंगाली वेंकय्या यांनी केली होती. 22 जुलै 1947 रोजी संविधान सभेने तिरंग्याला अधिकृत राष्ट्रीय ध्वज ( National Flag) म्हणून स्वीकारले. 15 ऑगस्ट 1947 रोजी भारताच्या स्वातंत्र्याच्या दिवशी (Independence Day) तिरंगा प्रथमच फडकवण्यात आला.

भारतीय राष्ट्रीय ध्वजाची रचना

तिरंग्याची रचना तीन रंगांच्या आडव्या पट्ट्यांनी केली आहे:

1. केशरी (वरचा पट्टा): त्याग आणि शौर्याचे प्रतीक.
2. पांढरा (मध्यभागी पट्टा): शांती आणि सत्याचे प्रतीक.
3. हिरवा (खालचा पट्टा): समृद्धी आणि विकासाचे प्रतीक.

मध्यभागी असलेले निळे अशोक चक्र हे सारनाथ येथील सिंह स्तंभावर असलेल्या अशोक चक्रावर आधारित आहे.

या चक्रात 24 आरे आहेत, ज्यांचा अर्थ जीवनाच्या विविध पैलूंना दर्शवतो.

तिरंगा ध्वजाचे महत्त्व

भारतीय राष्ट्रीय ध्वज हे देशाच्या स्वातंत्र्य, सन्मान आणि अभिमानाचे प्रतीक आहे. राष्ट्रीय ध्वज फडकवताना प्रत्येक भारतीयाच्या मनात देशभक्तीची भावना जागृत होते.

ध्वजाच्या प्रत्येक रंगाचा आणि चक्राचा विशिष्ट अर्थ आहे, जो भारतीय संस्कृतीच्या ( Indian Culture) विविधतेला आणि एकतेला दर्शवतो.

Frequently Ask Question

• भारताचा ध्वज कोणता?
• भारताच्या राष्ट्रीयध्वज वर मराठी निबंध
• Hoisting of the National Flag

ध्वजाचे नियम

भारतीय ध्वज संहिता 2002 नुसार, ध्वज फडकवण्याचे काही नियम आहेत:

• ध्वज नेहमी सन्मानाने आणि आदराने फडकवावा.
• ध्वजाला जमिनीवर किंवा पाण्यात टाकू नये.
• ध्वज फाटलेला किंवा खराब झालेला असल्यास त्याचा वापर करू नये.

उपसंहार

भारतीय राष्ट्रीयध्वज हा आपल्या देशाच्या गौरवशाली इतिहासाचे आणि संस्कृतीचे प्रतीक (Symbol) आहे.

तिरंग्याच्या प्रत्येक घटकाचा अर्थ समजून घेतल्यास आपल्याला आपल्या देशाबद्दल अधिक अभिमान वाटेल.

तिरंगा फडकवताना आपण सर्वांनी त्याचा सन्मान राखावा आणि त्याच्या नियमांचे पालन करावे.

तुम्हाला या विषयावर आणखी काही माहिती हवी असल्यास, कृपया सांगा!